• مقدمه
  • نگهداری از نوزاد به صول خاصی پایبند است. بر اساس مقاله ارائه شده از سازمان بهداشت جهانی، "مراقبت های بهداشتی جهانی با کیفیت بالا حق هر نوزاد در همه جا است." نوزادان حق دارند در مقابل صدمات و عفونت ها به خوبی محافظت شوند، به طور طبیعی تنفس کنند، محیط گرم داشته باشند و به خوبی و به طور کامل تغذیه شوند. همه نوزادانان می بایست از مراقبت های ویژه نوزادی بهرمند شوند، که مراقبت های حیاتی در روزها و هفته های نخست بعد از تولد است. مراقبت های ضروری از نوزاد شامل مراقبت های فوری در زمان تولد و مراقبت های ضروری در کل دوره نوزادی است. این مراقبت باید هم در مرکز بهداشتی و هم در خانه در دسترس باشد. اگر این اولین نوزاد شماست، ممکن است نگران باشید که برای مراقبت از نوزاد تازه متولد شده آماده نیستید. شما تنها نیستید. بسیاری از والدین تازه احساس می‌کنند که وقتی نوبت به آوردن نوزادان جدیدشان از بیمارستان می‌رسد آمادگی ندارند. می توانید اقداماتی را انجام دهید تا به خودتان کمک کنید تا برای نگهداری از نوزاد آماده شوید. در کنار استفاده از توصیه های پرستار بخش نوزادان، می توانید از تمارین و فعالیت های ارائه شده استفاده کنید و در مسیر پرفراز و نشیب پیشرویتان آرامش بیشتری داشته باشید.

به علاوه، در ماه های بعدی، ماه اول و دوم تولد، کنترل شما به شرایط بیشتر شده، توان جسمی خود را به دست می آورید و با انجام تمارین ارائه شده به تقویت ماهیچه ها و افزایش مهارت های مختلف نوزاد کمک می کنید. در طی شش ماه نخست تولد ترفندهای نگهداری از نوزاد را به خوبی فراگرفته و حتی آمادگی بازگشت به زندگی کاری خود را دارید. نوزاد شما نیز حالا با صورت افراد نزدیک آشنا شده و در تمرین روی شکم به رشد مطلوبی رسیده است. تنها چیزی که شما نیاز دارید، کمی وقت و صبر است. با کمی گذشت زمان به همه امور تسلط پیدا خواهید کرد. نگران نباشید. ترفندهای متداول نگهداری از نوزاد در بسیار ی از کتاب ها و مقالات قابل دسترس بوده و بسیاری از آنها امتحان خود را در طی سالها پس داده اند و بسیار قابل اعتماد و برپایه اصول علمی هستند.

• نگهداری از نوزاد تازه متولد شده
  • اگرچه حضور در کلاس های آمادگی تولد نوزاد در دوران بارداری کمک موثری به شما در نگهداری از نوزاد تازه متولد شده می کند، اما تعویض پوشک، شیردهی و مواجهه با دردهای کولیکی نوزاد در حالت واقعی با یک عروسک خیلی متفاوت است. بهتراست در طول بستری بودن در بیمارستان از پرستار بخش نوزادان یا پزشک اطفال حاضر در بخش سوالات متداول خود را بپرسید تا بیشتر آماده باشید.

قبل از ترخیص، مطمئن شوید که شما - و همسرتان - با این اصول مراقبت از نوزاد به خوبی آشنا هستید:

تماس پوستی با نوزاد

نحوه صحیح حمل کردن نوزاد و حمایت از گردن نوزاد

تعویض پوشک نوزاد

حمام کردن نوزاد

لباس پوشیدن نوزادتان

قنداق کردن نوزادتان

شیر دادن و گرفتن آروغ نوزاد

تمیز کردن محل بند ناف

مراقبت از محل ختنه(در صورت پسر بودن نوزاد)

نحوه استفاده از سرنگ حباب برای پاک کردن مجرای بینی نوزاد

اندازه گیری دمای نوزاد تازه متولد شده

نکاتی برای آرام کردن کودک

نحوه مواجهه با دردهای کولیکی

با وجود همه آموزه ها، البته این کاملا طبیعی است که در بعضی شرایط در نگهداری از نوزاد تازه متولد شده احساس استیصال کنید و حتی احساس ملامت داشته باشید. اما یادتان باشد، شما و نوزادتان در مرحله ای هستید که به آن تطبیق یا Adjustment   می گویند. مرحله ای که در آن هم شما در حال یادگیری از نوزاد هستید و سعی دارید با او آشنا شوید و هم او با شما و دنیای بیرون آشنا می شود. در همین راستا سعی برآن است تا با نکاتی به شما کمک کنیم. در فعالیت هایی مثل گوش دادن به صدای گریه نوزاد سعی داریم به شما کمک کنیم تا از همه مهارت های خود در جهت آشنایی با نوزاد متولد شده استفاده کنید. به عنوان مثال با گوش دادن دقیق به گریه نوزاد، به مرور بین گریه های او تفاوت قائل می شوید. همچنین در تمرین تماس پوستی با نوزاد سعی بر آن است تا شما را متوجه اهمیت تماس پوستی با نوزاد کنیم. چرا که این تماس می تواند ارتباط عمیق مابین شما و نوزاد ایجاد کرده، نوزادی را که از فضای محدود رحم وارد دنیای بزرگ بیرون شده است را مجدداً با مفهوم امنیت آشنا کند. آغوش مادر و بخصوص پوست سینه مادر نه تنها گرم است بلکه بازتاب کننده مفهوم امنیت برای نوزاد تازه متولد شده است.

در ادامه، با ارائه تمریناتی همچون چک کردن بازتاب های فطری، سعی شده است تا آسودگی خیال مادر را از سلامت بازتاب های فطری نوزاد فراهم کنیم. به عنوان مثال، در تمرین ماساژ بعد حمام سعی شده است بازتاب بابینسکی را چک کنید. این بدان معناست که هم با شیوه های معرفی شده ماساژ، هم بدن نوزاد را آرام می کنید، و هم خیالتان از سلامت بازتاب های فطری راحت می شود.

در کنار موارد ذکر شده بالا، تمارین و بازی های ارائه شده در جهت تقویت قوه بینایی نوزاد، همچون بازی محرک های سیاه و سفید به شما کمک می کند تا منبعی برای تقویت قوه بینایی نوزاد تازه متولد شده در دست داشته باشید. این محرک ها برای نوزاد شما که سیاه و سفید می بیند و نطقه کانونی 20 سانتی متری دارد، بهترین تمرین است که چشمانش را به طرفین حرکت دهد.

همه تمارین و فعالیت های ارائه شده در کنار اصول اولیه نگهداری از نوزاد، به شما کمک می کند تا دوره انتقال از زمان بارداری به فرزند پروری را برایتان ساده تر کند.

• نگهداری از نوزاد یک ماهه
  • وقتی نوزاد اولین ماه تولد را گذراند، بدان معنی است که شما 4 هفته را پشت سر گذاشته اید. زخم بند ناف وضعیت بهتری دارد، به برنامه بیدارشدن و شیر خوردن نوزاد اگاهی بیشتری پیدا کرده اید و توان فیزیکی خود را به نوعی مجدداً بدست آورده اید. حالا بیشتر می توانید همگام با تمارین پیش بروید و نوزاد خود را در مسیر رشد و تکامل حمایت کنید. همچنین حالا می توانید بدون تعجیل و استرس از اشتباه کردن، کارهایی مثل حمام نوزاد، تعویض پوشک و تعویض لباس را با آرامش بیشتر و به شکل آیینی انجام دهید و در حین انجام آنها با نوزاد خود ارتباط موثرتری برقرار کرده و از طریق تماس پوستی و ارتباط چشم در چشم، پیوند عاطفی خود و نوزاد را تقویت کنید.

نگهداری از نوزاد یک ماهه علاوه بر رعایت اصول متداول نگهداری شامل، شستشو، تغذیه و خواب منظم، حالا جنبه مهم دیگری دارد؛ بازی و تمرین. در چهار هفته دوم تولد فرصت مناسبی است که با بازی ها و فعالیت های معرفی شده، منجمله محرک های سفید و سیاه، و یا حرکت جغجغه در محور افقی بر روی قابلیت های حسی (بینایی و شنوایی) نوزاد خود کار کنید. همچنین با تمرینات مداوم روی شکم همچون صحبت رو در رو در حالت تمرین شکم، علاوه بر تقویت عضلات گردن و شانه های نوزاد، با صحبت رو در رو مهارت کلامی او را افزایش دهید.

نوزاد شما از پایان یک ماهگی تا پایان دو ماهگی فرصت کافی را دارد تا با کمک شما برنامه خواب منظم تری را تجربه کند. با استفاده از یک برنامه همیشگی روزانه، شامل بیدار شدن نوزاد-شیردهی-تعویض پوشک- بازی - خواب ، و یا بیدارشدن-تعویض پوشک- شیردهی- بازی -خواب به نوزاد کمک کنید تا بدنش را با یک برنامه ثابت تطبیق دهد. چنانچه نوزاد شما با انجام همه ترفندهای خواب، باز هم خواب منظم و خوبی ندارد با پزشک صحبت کنید.

• ترفندهای نگهداری از نوزاد
  • ترفندهای نگهداری از نوزاد از گذشته تا به امروز بوده اند و اگرچه با بعضی تغییرات، اما در بسیاری مسائل به طور ثابت باقی مانده اند. به عنوان مثال یکی از مهم ترین ترفند های نگهداری از نوزاد، برقراری امنیت و فضای راحت برای نوزاد است. نوزاد 9 ماه را در درون رحم مادر و با دمای بدن مادر گذرانده است. پس بهتر است او را گرم نگه دارید و او را بعضی مواقع بر روی پوست سینه خود بگذارید تا با برقراری تماس پوستی، احساس امنیت در نوزاد بیشتر شود. همچنین، یکی دیگر از ترفندهای نگهداری نوزاد، برنامه منظم روزانه است. داشتن یک برنامه منظم ثابت (همچون بیدار شدن نوزاد، شیردهی، تعویض پوشک، بازی با نوزاد و در نهایت خواباندن نوزاد)، می تواند شما و نوزاد را در ادامه مسیر رشد بسیار همراهی کند.

از دیگر ترفندهای نگداری نوزاد می توان به ماساژ بعد از حمام اشاره کرد که در تمامی کتب قدیمی و جدید نگهداری نوزاد به آن اشاره شده است. ماساژ (قبل و بعد حمام) به افزایش مهارت حسی نوزاد کمک موثری می کندو آرامش او را بیشتر می کند.

بسیاری از ترفندهای موثر نگهداری از نوزاد در کتاب هایی با موضوعیت نگهداری از نوزاد ذکر شده اند.